Το δεύτερο Μουντιαλ της ντροπής

Εβδομάδα Παγκοσμίου Κυπέλλου αυτή που διανύουμε, το τέλος της θα σημάνει την έναρξη του περίφημου Μουντιάλ του Κατάρ.

Το Μουντιάλ του 2022 που ξεχωρίζει από όλα τα προηγούμενα για πολλούς λόγους. Για πρώτη φορά Παγκόσμιο Κύπελλο θα διεξαχθεί τους χειμερινούς μήνες, κάτι που το κάνει από μόνο του ξεχωριστό, καθώς αυτή τη φορά οι παίκτες δεν θα είναι ταλαιπωρημένοι από αγωνιστικές σεζόν που έχουν ολοκληρωθεί, αντίθετα θα είναι στο πικ της φόρμας τους σε φουλ αγωνιστικούς ρυθμούς.

Από μόνο του το γεγονός αυτό αυξάνει την ανυπομονησία για το Μουντιάλ που έρχεται, ο Ερίκ Καντονά όμως είναι κατά της διοργάνωσης. «Δε με νοιάζει, δεν είναι πραγματικό Μουντιάλ για μένα. Δεν είμαι κατά της φιλοξενίας ενός Παγκόσμιου Κυπέλλου σε μια χώρα όπου υπάρχει η δυνατότητα προώθησης και ανάπτυξης του ποδοσφαίρου, όπως η Νότια Αφρική ή οι ΗΠΑ. Αυτό δεν ισχύει για το Κατάρ. Δεν υπάρχει τίποτα, γίνεται μόνο για το χρήμα και ο τρόπος που αντιμετώπισαν τους ανθρώπους που έχτισαν τα στάδια είναι φρικτός. Χιλιάδες άνθρωποι πέθαναν κι όμως εμείς θα γιορτάσουμε αυτό το Παγκόσμιο Κύπελλο. Προσωπικά, δεν θα το δω» δήλωσε μεταξύ άλλων ο Γάλλος σούπερσταρ, που ήταν ο πρώτος -αν όχι ο μοναδικός- από τις παγκοσμίως αναγνωρισμένες ποδοσφαιρικές προσωπικότητες που μίλησε ανοικτά κατά του Μουντιάλ του Κατάρ.

Πάνω από 6.500 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στα έργα που ξεκίνησαν το 2010. Οι πιο πολλοί από αυτούς ήταν από την Ινδία, ενώ σε αυτή τη μακάβρια λίστα ακολουθούν το Νεπάλ, το Μπαγκλαντές, το Πακιστάν και η Σρι Λάνκα.

Ο αριθμός αυτός προέρχεται από έρευνα της βρετανικής εφημερίδας ‘The Guardian’ που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο του 2021. Με βάση στοιχεία από την Ινδία, το Μπαγκλαντές, το Νεπάλ, τη Σρι Λάνκα και την Πρεσβεία του Πακιστάν στο Κατάρ, η εφημερίδα αποκάλυψε ότι 5.927 εργαζόμενοι από τις τέσσερις πρώτες χώρες που αναφέρθηκαν και 824 από την τελευταία πέθαναν σε εργοτάξια στο Κατάρ μεταξύ του 2010, όταν απονεμήθηκε το Παγκόσμιο Κύπελλο στο εμιράτο, και του 2020. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, οι θάνατοι δεν οφείλονται μόνο σε δυστυχήματα. Ένα μεγάλο ποσοστό τους αποδίδεται στις κάκιστες συνθήκες εργασίας και διαβίωσης των εργατών οι οποίοι στοιβάζονταν σε κοντέινερ και εργάζονται για πολλές ώρες κάτω από πολύ υψηλές θερμοκρασίες.

Από το 2010 που έγινε η ανάθεση, το Κατάρ πραγματοποίησε ένα χωρίς προηγούμενο κατασκευαστικό σχέδιο που περιελάμβανε οκτώ νέα γήπεδα, δεκάδες κτίρια και άλλες κατασκευές, ένα νέο αεροδρόμιο, δρόμους, συστήματα μέσων μαζικής μεταφοράς, ξενοδοχεία, αλλά και μια νέα «πόλη», η οποία θα φιλοξενήσει τον τελικό του παγκόσμιου κυπέλλου.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο αριθμός των εργαζομένων που έχασαν τη ζωή τους είναι πολύ μεγαλύτερος από τις 6.500, διότι τα στοιχεία δεν περιλαμβάνουν πληροφορίες για τους μεγάλους αριθμούς εργατών από τις Φιλιππίνες και την Κένυα, ενώ δεν έχουν καταμετρηθεί ακόμη τα στοιχεία για τους τελευταίους μήνες του 2020.

Φυσικά η FIFA δε συμφωνεί και τον Ιανουάριο του 2022 ο Τζιάνι Ινφαντίνο, το αφεντικό της FIFA, μίλησε στο Συμβούλιο της Ευρώπης και ισχυρίστηκε ότι ο αριθμός των 6.500 νεκρών είναι ψευδής, ενώ ισχυρίστηκε ότι μόνο τρεις άνθρωποι είχαν χάσει τη ζωή τους στα εργοτάξια του Κατάρ.

Boost νίκης στο Pamestoixima.gr: Για όσους θέλουν πιο πολλά!

Τον Οκτώβριο του 2022 ο πρώτος γραμματέας του γαλλικού σοσιαλιστικού κόμματος, Ολιβιέ Φορ, μίλησε για μια διοργάνωση «που θα παιχτεί σε νεκροταφείο». Δήλωσε επίσης ότι «υπάρχουν 6.500 εργαζόμενοι που πέθαναν τα τελευταία δώδεκα χρόνια για να φτιάξουν αυτά τα γήπεδα, σε συνθήκες σκλαβιάς». Σύμφωνα με τη Διεθνή Συνδικαλιστική Συνομοσπονδία, ο αριθμός των νεκρών ξεπερνά σήμερα τους 7.000.

Για πολλούς το Μουντιάλ αυτό είναι το Μουντιάλ της ντροπής, όπως είχε χαρακτηριστεί και το Παγκόσμιο κύπελλο του 1978, το οποίο είχε διοργανώσει η Αργεντινή μια χώρα που είχε τότε χούντα. Η Αργεντινή, όπως και το Κατάρ, ζήτησε και πήρε τη διοργάνωση του Μουντιάλ για να βελτιώσει τη φήμη της και να φτιάξει την εικόνα της εκτός των συνόρων. Φανερώθηκαν όμως και πήραν έκταση όλες οι παθογένειες του στρατιωτικού καθεστώτος, έγινε γνωστή παγκοσμίως η οργάνωση των μανάδων των εξαφανισθέντων αντιφρονούντων και ήταν πολλές οι χώρες που έδωσαν άσυλο σε πρόσφυγες από την Αργεντινή.

Όπως και το 1978 έτσι και τώρα πολλοί πιστεύουν ότι το Μουντιάλ δεν έπρεπε να γίνει και πως θα έπρεπε οι εθνικές ομάδες να το μποϊκοτάρουν. Μάταια.

Το 2010, η FIFA μαζί με την UEFA ανέθεσαν τη διοργάνωση στο Κατάρ με ξεκάθαρα διαβλητές διαδικασίες, ή για να το θέσουμε πιο απλά… τα τσέπωσαν χοντρά. Το Μουντιάλ αγοράστηκε δεν ανατέθηκε, και το χειρότερο είναι ότι η ανάθεση έγινε χωρίς καν FIFA και UEFA να θέσουν έστω έναν όρο προς την κυβέρνηση της χώρας, σχετικά τουλάχιστον με τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ο Μπλάτερ, που ήταν πρόεδρος της FIFA όταν έγινε η ψηφοφορία για τη διοργάνωση, πρόσφατα δήλωσε στην ελβετική εφημερίδα Tages – Anzeiger πως ήταν λάθος η επιλογή του Κατάρ για το φετινό Παγκόσμιο Κύπελλο, ότι έπρεπε να δοθεί στις ΗΠΑ, σημειώνοντας πως έχει μεγάλη ευθύνη. Άγνωστα τα κίνητρα αυτής της… μεταμέλειας (;) του Μπλάτερ -ένοιωσε τύψεις, θέλησε να βγει από το περιθώριο; Κανείς δεν ξέρει και κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το τεράστιο κίνητρο που είχε όταν έγινε η ανάθεση: το χρήμα.

Τα ανθρώπινα δικαιώματα, για τα οποία επαναλαμβάνουμε δεν υπήρχε ούτε ένας όρος από πλευράς FIFA και UEFA, δεν μπορούν να αγνοηθούν κι είναι ένας από τους λόγους που δεν έπρεπε να ανατεθεί στο Κατάρ η διοργάνωση.

Ήδη έχουν προειδοποιηθεί οι Wags (σύζυγοι και φιλενάδες από το WivesAndGirlfriends) των Άγγλων διεθνών με συγκεκριμένη λίστα απαγορευμένων δραστηριοτήτων. Μεταξύ άλλων, η λήψη σέλφι έξω από κυβερνητικά κτίρια μπορεί να οδηγήσει σε σύλληψη, πρέπει να «ντύνονται σεμνά» σε δημόσιους χώρους και στα γήπεδα, και ότι… οι δημόσιες εκδηλώσεις αγάπης «δεν θα είναι ανεκτές».

Ο πρεσβευτής του Μουντιάλ του 2022, και πρώην διεθνής του Κατάρ, Χαλίντ Σαλμάν, μιλώντας στο γερμανικό τηλεοπτικό δίκτυο ZDF είπε ότι η ομοφυλοφιλία ήταν «χαράμ», που σημαίνει ότι απαγορεύεται από τον νόμο του Ισλάμ. Όταν ρωτήθηκε γιατί, δήλωσε ότι «είναι ζημιά στο μυαλό».

Προφανώς και υπήρξε αντίδραση με τους φίλαθλους της Μπάγερν να αντιδρούν πιο έντονα από όλους, ανεβάζοντας πανό στον αγώνα που η ομάδα τους διέλυσε με 6-1 τη Βέρντερ, το οποίο έγραφε «Χαλασμένα μυαλά! F**k you Khalid & co.» Είναι γεγονός ότι κανείς δεν έχει αντιδράσει τόσο πολύ όσο οι οπαδοί των γερμανικών ομάδων, ζητώντας έντονα το μποϋκοτάζ του Μουντιάλ του Κατάρ. Πόλύ πριν ενεργοποιηθούν οι -πάντα ευαισθητοποιημένοι- οπαδοί της Ντόρτμουντ και αυτοί της Μπάγερν και της Χέρτα, ήταν οι οπαδοί της β’ κατηγορίας της Γερμανίας που πρώτοι -και πιο έντονα από όλους τους άλλους- εξέφρασαν την αντίθεση τους. Τα γήπεδα τους γέμισαν με πανό και κορεό κατά του Μουντιάλ του Κατάρ, ενώ αυξάνονται συνεχώς οι παμπ της χώρας που ανακοινώνουν ότι δεν θα μεταδώσουν αγώνες του Μουντιάλ. Η λίστα είναι τεράστια, υπάρχουν συνεχείς αναρτήσεις με τις πόλεις και τις παμπ που δεν θα δείξουν αγώνες του Μουντιάλ και με μια πρόχειρη ματιά έχει κανείς την εντύπωση ότι… καμιά γερμανική παμπ δε θα δείξει Μουντιάλ.

Μοναδικό αυτό που συμβαίνει από τους οπαδούς των γερμανικών ομάδων, αν αναλογιστεί κανείς ότι η εθνική τους ομάδα όχι μόνο συμμετέχει στο συγκεκριμένο Μουντιάλ, αλλά πηγαίνει και με αξιώσεις. Σιγά-σιγά το φαινόμενο άρχισε να εξαπλώνεται, ανάλογα πανό ανέβασαν και οι οπαδοί της Κοζέντσα στην Ιταλία, της Ρόσενμποργκ στη Νορβηγία, στην Ελλάδα ανέβηκαν πρόσφατα ανάλογα πανό από οπαδούς της ΑΕΚ και του ΠΑΟΚ.

Οι αντιδράσεις δείχνουν να έχουν πιάσει τόπο κυρίως γιατί εμφανίζονται ενοχλημένοι οι υπεύθυνοι του Κατάρ, προφανώς τους νοιάζει η άποψη του Δυτικού κόσμου, αστεία φυσικά τα επιχειρήματά τους όπως «μας ζηλεύουν γιατί μια μικρή χώρα όπως η δική μας ανέλαβε μια μεγάλη διοργάνωση» ή οι δηλώσεις Ινφαντίνο, ο οποίος μαζί με τη Σαμούρα ( γραμματέας της FIFA) υπέγραψαν μια επιστολή που στάλθηκε στις ομοσπονδίες των 32 ομάδων που προκρίθηκαν στο Μουντιάλ τονίζοντας πως «η FIFA πιστεύει ότι το ποδόσφαιρο δεν θα πρέπει να λογοδοτεί για κάθε ζήτημα που προκύπτει για την διοργανώτρια χώρα.»

Αλήθεια ποιες είναι οι αντιδράσεις ποδοσφαιριστών ή ομοσπονδιών; Ένα χρόνο πριν η ομοσπονδία της Νορβηγίας αντιδρούσε έντονα, αλλά μετά σώπασε –προφανώς απειλήθηκε με κυρώσεις- και στο τέλος δεν κατάφερε καν να πάρει την πρόκριση στα τελικά.

Πρόσφατα πάντως η Δανέζικη Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία ανακοίνωσε ότι η FIFA απέρριψε το αίτημα της για να προπονούνται οι παίκτες της εθνικής ομάδας της Δανίας με φανέλες που θα γράφουν «ανθρώπινα δικαιώματα για όλους», συνεχίζοντας να κάνει τα «στραβά μάτια» στις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την πλευρά της διοργανώτριας χώρας.

Μπορούν αλήθεια να κάνουν κάτι οι ομοσπονδίες και οι ποδοσφαιριστές; Στο Μουντιάλ του 1978 από την εθνική ομάδα της Αργεντινής μόνο ο αρχηγός της ομάδας Χόρχε Καρασκόσα αρνήθηκε να παίξει στο μουντιάλ της χώρας του, λέγοντας ότι δεν μπορεί να ασχολείται με το ποδόσφαιρο την ώρα που η Αργεντινή ματώνει. Από την Ευρώπη μόλις ένας παίκτης αρνήθηκε να ταξιδέψει στην Αργεντινή, ο Πολ Μπράιτνερ, παγκόσμιος πρωταθλητής με τη Δυτική Γερμανία, και γνωστός για τις αριστερές του πεποιθήσεις. Οι παίκτες της εθνικής Ολλανδίας είχαν πει πως αν κερδίσουν το Κύπελλο θα αρνηθούν να τους το απονείμει ο Βιδέλα ενώ οι παίκτες της εθνικής Σουηδίας κατέβηκαν σε μια από τις πορείες των Μητέρων της Πλατείας των Μαΐων και στη συνέχεια μίλησαν στον ευρωπαϊκό Τύπο για τα όσα είδαν και άκουσαν στην Αργεντινή. Δυστυχώς οι περισσότεροι αθλητές με τις δηλώσεις και τη στάση τους είτε κάλυψαν τη Χούντα, είτε έμειναν μόνο στα ποδοσφαιρικά δρώμενα, η διαμαρτυρία πάντως μέσα στα γήπεδα της Αργεντινής ήταν μόνιμη αν και σιωπηρή. Το προσωπικό του γηπέδου έβαφε τα λευκά δοκάρια των τερμάτων με μια μαύρη γραμμή, σαν μαύρο περιβραχιόνιο, ως ένδειξη πένθους. Όταν φυσικά τους ρώτησαν από την οργανωτική επιτροπή γιατί το έκαναν απάντησαν ότι έτσι γίνεται στις διοργανώσεις του Μουντιάλ.

Το πρώτο Μουντιάλ που θυμάμαι ως παιδί ήταν αυτό του 1982, είχα αγαπήσει τη Βραζιλία καί γι’ αυτό που παρουσίαζε στο γήπεδο αλλά καί στις κερκίδες. Το Παγκόσμιο κύπελλο δεν ήταν τότε απλά το μεγαλύτερο ποδοσφαιρικό γεγονός του πλανήτη, αλλά μια ευκαιρία να γνωρίσεις τους πολιτισμούς και την κουλτούρα άλλων χωρών, καθώς τα έβλεπες στις κερκίδες. Αυτό πλέον εκλείψει την εποχή της παγκοσμιοποίησης, οι κερκίδες μοιάζουν ίδιες, ενώ μερικά περίεργα καπέλα δεν δείχνουν κουλτούρα και ταυτότητα. Το Μουντιάλ για τους λάτρεις του ποδοσφαίρου είναι συνδεδεμένο και με τα άλμπουμ της Panini, τα αυτοκόλλητα που έως και σήμερα μαζεύουμε, η προσμονή κάθε τετραετία είναι γλυκιά ακόμα και τώρα που το ποδόσφαιρο έχει γίνει ένα προϊόν που σερβίρεται σε -υπερβολικά- μεγάλη ποσότητα.

Αναφέρθηκα στο Μουντιάλ του 1982, υπήρχε τότε φυσικά -μεταξύ άλλων- στη Βραζιλία η μεγάλη προσωπικότητα του Σώκρατες. Ο άνθρωπος που εφάρμοσε τη δημοκρατία στην ποδοσφαιρική Κορίνθιανς σίγουρα θα αντιδρούσε στο Μουντιάλ του Κατάρ, δεν ξέρω αν θα κατάφερνε να αποσυρθεί η Βραζιλία –η μοναδική εθνική ομάδα που δεν έχει λείψει από Μουντιάλ- το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν θα έμενε απαθής. Θέλω να πιστεύω ότι θα αντιδρούσε και ο Μαραντόνα, ο Ντιέγκο είχε βάλει… χέρι σε ολόκληρο Πάπα, και θεωρώ ότι δεν θα έκανε τα στραβά μάτια στους εμίρηδες και τα τερτίπια της FIFA.

Αντίδραση πάντως από ποδοσφαιριστές προσωπικότητες -πέραν του Βασιλιά Έρικ- δεν υπάρχουν. Ο Κριστιάνο Ρονάλντο προκάλεσε σούσουρο πριν από καιρό όταν έβγαλε μία συσκευασία γνωστού αναψυκτικού από Συνέντευξη Τύπου, σκεφτείτε τι θα γινόταν αν μίλαγε κατά του Μουντιάλ του Κατάρ αυτός ή ο Μέσι. Δεν υπάρχει περίπτωση και το ξέρουμε. Θα κάνουν τη δουλειά τους, που όπως φαίνεται αφορά μόνο το τι γίνεται στον αγωνιστικό χώρο. Αυτό θα είναι το τελευταίο Μουντιάλ των Μέσι και Ρονάλντο και το γεγονός αυτό από μόνο του μπορεί να επισκιάσει πολλά, ίσως τα πάντα.

Πολλές οι αντιδράσεις και οι διαμαρτυρίες, όμως πιστεύω ότι μόλις ξεκινήσει το Μουντιάλ θα ξεχαστούν. Μόλις η μπάλα κυλήσει στο χορτάρι, και ειδικά στη φάση των νοκ-άουτ, το τι γίνεται στο γήπεδο θα κυριαρχήσει. Να σημειώσω ότι αν Αργεντινή και Πορτογαλία πάρουν τις πρώτες θέσεις στους ομίλους τους μπορεί να συναντηθούν στον τελικό!

Το να είναι το Μουντιάλ αυτό το Μουντιάλ του Μέσι, είναι πολύ πιθανό κι αυτό είναι σίγουρα στο μυαλό του Αργεντίνου. Αν το κατακτήσει θα μπορέσει να σταθεί δίπλα στο απόλυτο τοτέμ της Αργεντινής, τον Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα.

Σίγουρα FIFA και Κατάρ ονειρεύονται έναν γκλαμουράτο τελικό, έναν που θα μείνει στην ιστορία, η παρουσία της Αργεντινής το εξασφαλίζει, πόσο μάλλον αν στον τελικό είναι η Βραζιλία, η Γερμανία ή ακόμα καλύτερα η Πορτογαλία του Ρονάλντο. Και καθώς το να γίνει αυτός ο τελικός είναι μια μεγάλη πιθανότητα, δεν χρειάζεται να στηθεί κάτι. Ότι ήταν να στηθεί στήθηκε στην ανάθεση. Απλά πρέπει να έρθει η ώρα να ξεκινήσει η ποδοσφαιρική δραστηριότητα, να σταματήσουν τα ενοχλητικά… κουνούπια που κάνουν θόρυβο ζητώντας μποϋκοτάζ.

Όχι, δεν θα δω το Μουντιάλ, καθόλου. Σιγά τον… ηρωϊσμό, θα πει κανείς. Σίγουρα, δεν θα κάνω κάτι τρομερό, δεν είναι εύκολο όταν λατρεύεις το ποδόσφαιρο, είτε ασχολείσαι επαγγελματικά είτε όχι, να πάρεις μία τέτοια απόφαση.  Όμως, το να είναι εμπορική ή τουλάχιστον τηλεοπτική αποτυχία το Μουντιάλ θα ενοχλήσει αρκετά καί τη FIFA καί τους Εμίρηδες. Οι κλειστές τηλεοράσεις είναι το λιγότερο που μπορεί να κάνει κανείς, ακολουθώντας το παράδειγμα των Γερμανών φιλάθλων. Ναι, πολιτική και ποδόσφαιρο ίσως να ήταν πάντα αλληλένδετα και -για πολλούς- καλό θα ήταν να απολαύσει κανείς τι γίνεται στον αγωνιστικό χώρο ξεχνώντας όλα τα υπόλοιπα. Δεν έχω αμφιβολία ότι –αγωνιστικά- το Μουντιάλ του Κατάρ θα έχει πολλές συγκινήσεις. Οι αγώνες όμως θα γίνουν σε γήπεδα ποτισμένα με αίμα εργατών, θεωρώ ότι πολλά σκίτσα που δείχνουν τους ποδοσφαιριστές να σκοντάφτουν σε κόκκαλα και νεκροκεφαλές είναι αντιπροσωπευτικά της όλης κατάστασης. Τουλάχιστον, κατά την δική μου γνώμη, αν αγνοήσεις το Μουντιάλ του Κατάρ δε θα σκοντάψεις στη συνείδηση σου.